Η ΓΕΡΙΚΗ ΝΕΟΤΗΤΑ_ εφημ. ΤΑ ΝΕΑ_ 25-1-2020
Η Γκρέτα Τούνμπεργκ, η νεαρή Σουηδέζα ακτιβίστρια, έχει στο πλευρό της μια άλλη έφηβη, την Ότομν Πελτιέ, επίσης ακτιβίστρια από τον Καναδά πάνω στη θεματολογία της κλιματικής αλλαγής. Είμαι σίγουρος ότι θα αναδυθεί και στη χώρα μας αντίστοιχο πρόσωπο, «φαινόμενο», μόλις συνειδητοποιήσουν κάποιοι το επικοινωνιακό ψαχνό. Εξάλλου στη Βουλή των Εφήβων, ακούει κανείς συχνά τον λόγο πολιτικής ορθότητας, καρφωμένο πάνω στα εφηβάκια. Ο Πάολο Σορεντίνο, στην έξυπνη ταινία του «Η Τέλεια Ομορφιά» (La grande bellezza) του 2013 δείχνει ένα παιδί- θαύμα της τέχνης, που ρίχνει κουβάδες χρώμα στην επιφάνεια, σε ένα εικαστικό χάπενιγκ (μπροστά στους αγοραστές - συλλέκτες). Το κοριτσάκι -εικαστικός, πουσάρεται αυστηρά από τους γονείς της και τον ατζέντη. Προ ημερών, τοπικός άρχων, εκφωνώντας ένα λόγο με πρόφαση το προσφυγικό, πέταξε κι ένα αίτημα ίδρυσης πανεπιστημίου στην πόλη του-την ίδια στιγμή που υποσιτίζονται τα υπάρχοντα πανεπιστήμια, και παγώνουν από την κυβέρνηση τα νεοϊδρυμένα. Δεν βαριέσαι, ρίχ’το, ποιος θα σου ζητήσει τα ρέστα; Ο κόσμος καταναλώνει το οτιδήποτε. Μια ορφανή γατούλα, την καταθλιπτική διαμαρτυρία για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ένα φιλόδοξο φωτομοντέλο που θυμάται την γιαγιά του, ένα κακοποιημένο παιδί, έναν άστεγο, μια διαφήμιση για το υβριδικό σύστημα που κινεί το νέο SUV. Ο κόσμος αγοράζει ρούχα από πολυεθνικές που χρησιμοποιούν καρκινογόνες χρωστικές στα (φορολογικής ασυλίας) ραφεία των καραβιών, ο κόσμος ταυτίζει τη φιλοζωία με τεράστια σκυλιά που καταναλώνουν κονσέρβες σφαγμένων ζώων, ο κόσμος καταναλώνει τον πράσινο ακτιβισμό, όπως και τον ασυγκράτητο καταναλωτισμό.
Δε βαριέσαι, ρίχ’το. Κανείς δεν θα το θυμάται, κανείς δεν θα σου ζητήσει το λόγο, ούτε γιατί το είπες, ούτε γιατί δεν έγινε. Ο ακτιβισμός αυτοπροβολής, είναι σαν τον ταπεινόμορφο εγωισμό. Χαμηλοβλεπούσα ωραιοπάθεια. Αλλά το χειρότερο δεν είναι η βιομηχανία προφίλ και γκουρού που αναπτύσσεται ραγδαία με κέντρο αστείες και τρομακτικές φιγούρες. Το χειρότερο είναι η κατανάλωση τους, η πολιτιστική χωρητικότητα που αλέθει, χωνεύει (και στο τέλος αποβάλλει). Αλεσμένη τροφή, αλλά σαν φρουτοπολτός με λάδια μοτοσυκλέτας μέσα του. Ποιο σιδερένιο πολιτιστικό στομάχι τα αλέθει όλα και τα μεταβολίζει; Ο Υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούτσιν, απάντησε αγενώς και χωρίς ίχνος χιούμορ στην Τούνμπεργκ, τη μιντιακή ακτιβίστρια από τη Σουηδία. «Πάρε πρώτα πτυχίο οικονομικών και μετά μιλάμε», κάπως έτσι. Κρυάδες. Ο διορισμένος από τον αρχιμάστορα της τρολιάς και της ατάκας, παρεξηγήθηκε από την ανταγωνιστική φιγούρα της Τούνμπεργκ. Όντως. Το διαμαρτυρόμενο κορίτσι υλοποιεί ένα συμμετρικό και ανταγωνιστικό μοντέλο του Τραμπ. Κατοπτρικό και συγχρόνως ανεστραμμένο. Το κορίτσι εκφράζει μια νεανική γήρανση, όπως εκείνος εκφράζει μια γηραλέα νεότητα. Δυο ασύμπτωτοι χρόνοι, ο βιολογικός και ο πνευματικός, δημιουργούν το συναρπαστικό μαλλιοτράβηγμα.
Η διαμαρτυρία έχει γίνει ένα βιντεοκλίπ, μια συντομογραφία που μετά την οθόνη δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης. Το πρόβλημα είναι ότι έτσι έχει εκπαιδευτεί να θυμάται ο κόσμος. Και να βλέπει. Να πιστεύει σε αυτό που αναγνωρίζει, όχι σε αυτό που υπάρχει.
Δημήτρης Σεβαστάκης
Η Γκρέτα Τούνμπεργκ, η νεαρή Σουηδέζα ακτιβίστρια, έχει στο πλευρό της μια άλλη έφηβη, την Ότομν Πελτιέ, επίσης ακτιβίστρια από τον Καναδά πάνω στη θεματολογία της κλιματικής αλλαγής. Είμαι σίγουρος ότι θα αναδυθεί και στη χώρα μας αντίστοιχο πρόσωπο, «φαινόμενο», μόλις συνειδητοποιήσουν κάποιοι το επικοινωνιακό ψαχνό. Εξάλλου στη Βουλή των Εφήβων, ακούει κανείς συχνά τον λόγο πολιτικής ορθότητας, καρφωμένο πάνω στα εφηβάκια. Ο Πάολο Σορεντίνο, στην έξυπνη ταινία του «Η Τέλεια Ομορφιά» (La grande bellezza) του 2013 δείχνει ένα παιδί- θαύμα της τέχνης, που ρίχνει κουβάδες χρώμα στην επιφάνεια, σε ένα εικαστικό χάπενιγκ (μπροστά στους αγοραστές - συλλέκτες). Το κοριτσάκι -εικαστικός, πουσάρεται αυστηρά από τους γονείς της και τον ατζέντη. Προ ημερών, τοπικός άρχων, εκφωνώντας ένα λόγο με πρόφαση το προσφυγικό, πέταξε κι ένα αίτημα ίδρυσης πανεπιστημίου στην πόλη του-την ίδια στιγμή που υποσιτίζονται τα υπάρχοντα πανεπιστήμια, και παγώνουν από την κυβέρνηση τα νεοϊδρυμένα. Δεν βαριέσαι, ρίχ’το, ποιος θα σου ζητήσει τα ρέστα; Ο κόσμος καταναλώνει το οτιδήποτε. Μια ορφανή γατούλα, την καταθλιπτική διαμαρτυρία για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ένα φιλόδοξο φωτομοντέλο που θυμάται την γιαγιά του, ένα κακοποιημένο παιδί, έναν άστεγο, μια διαφήμιση για το υβριδικό σύστημα που κινεί το νέο SUV. Ο κόσμος αγοράζει ρούχα από πολυεθνικές που χρησιμοποιούν καρκινογόνες χρωστικές στα (φορολογικής ασυλίας) ραφεία των καραβιών, ο κόσμος ταυτίζει τη φιλοζωία με τεράστια σκυλιά που καταναλώνουν κονσέρβες σφαγμένων ζώων, ο κόσμος καταναλώνει τον πράσινο ακτιβισμό, όπως και τον ασυγκράτητο καταναλωτισμό.
Δε βαριέσαι, ρίχ’το. Κανείς δεν θα το θυμάται, κανείς δεν θα σου ζητήσει το λόγο, ούτε γιατί το είπες, ούτε γιατί δεν έγινε. Ο ακτιβισμός αυτοπροβολής, είναι σαν τον ταπεινόμορφο εγωισμό. Χαμηλοβλεπούσα ωραιοπάθεια. Αλλά το χειρότερο δεν είναι η βιομηχανία προφίλ και γκουρού που αναπτύσσεται ραγδαία με κέντρο αστείες και τρομακτικές φιγούρες. Το χειρότερο είναι η κατανάλωση τους, η πολιτιστική χωρητικότητα που αλέθει, χωνεύει (και στο τέλος αποβάλλει). Αλεσμένη τροφή, αλλά σαν φρουτοπολτός με λάδια μοτοσυκλέτας μέσα του. Ποιο σιδερένιο πολιτιστικό στομάχι τα αλέθει όλα και τα μεταβολίζει; Ο Υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούτσιν, απάντησε αγενώς και χωρίς ίχνος χιούμορ στην Τούνμπεργκ, τη μιντιακή ακτιβίστρια από τη Σουηδία. «Πάρε πρώτα πτυχίο οικονομικών και μετά μιλάμε», κάπως έτσι. Κρυάδες. Ο διορισμένος από τον αρχιμάστορα της τρολιάς και της ατάκας, παρεξηγήθηκε από την ανταγωνιστική φιγούρα της Τούνμπεργκ. Όντως. Το διαμαρτυρόμενο κορίτσι υλοποιεί ένα συμμετρικό και ανταγωνιστικό μοντέλο του Τραμπ. Κατοπτρικό και συγχρόνως ανεστραμμένο. Το κορίτσι εκφράζει μια νεανική γήρανση, όπως εκείνος εκφράζει μια γηραλέα νεότητα. Δυο ασύμπτωτοι χρόνοι, ο βιολογικός και ο πνευματικός, δημιουργούν το συναρπαστικό μαλλιοτράβηγμα.
Η διαμαρτυρία έχει γίνει ένα βιντεοκλίπ, μια συντομογραφία που μετά την οθόνη δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης. Το πρόβλημα είναι ότι έτσι έχει εκπαιδευτεί να θυμάται ο κόσμος. Και να βλέπει. Να πιστεύει σε αυτό που αναγνωρίζει, όχι σε αυτό που υπάρχει.
Δημήτρης Σεβαστάκης