Η φανέλα με το 14

​Η περίφημη φανέλα με το Νο 14 θα μάγευε την Ευρώπη με το συναρπαστικό ποδόσφαιρο που έπαιζε, δένοντας για πάντα τη μοίρα του Κρόιφ με την πορεία του Άγιαξ και της εθνικής Ολλανδίας. Ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές που πάτησαν ποτέ χορτάρι θα μας άφηνε κληρονομιά ένα μοναδικό στιλ, τόσο ατομικό όσο και συλλογικό, με το «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο» που εμπνεύστηκαν και υλοποίησαν οι Ολλανδοί στη δεκαετία του '70 να τον έχει φυσικά ακρογωνιαίο λίθο.

​Ο Χέντρικ Γιόχαν Κρόιφ γεννιέται στις 25 Απριλίου 1947 στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, με τη μοίρα να θέλει το σπίτι του να βρίσκεται δίπλα ακριβώς στο γήπεδο του Άγιαξ. Όπως και για τα περισσότερα αγόρια του Άμστερνταμ, οι ποδοσφαιρικές ακαδημίες του Άγιαξ ήταν η ιδανική επιλογή, με τον νεαρό Γιόχαν να γράφεται στην ομάδα το 1957, σε ηλικία 10 ετών. Εκεί θα περάσει τα επόμενα 7 χρόνια, ξεχωρίζοντας γρήγορα από τον σωρό και παίρνοντας τον τιμητικό τίτλο του φοβερού ταλέντου, γινόμενος ένας από τους πλέον φερέλπιδες παίκτες της γενιάς του, διάκριση καθόλου εύκολη μάλιστα όταν μιλάμε για την ακαδημία νέων του Άγιαξ της εποχής, απ' όπου ξεπηδούσαν συνεχώς απίθανα ταλέντα. Ήταν το 1964 όταν ο Κρόιφ θα περιληφθεί στις τάξεις της βασικής ομάδας και θα ντεμπουτάρει στην πρώτη κατηγορία του ολλανδικού ποδοσφαίρου, σκοράροντας μάλιστα στο πρώτο του ματς με τα χρώματα του Άγιαξ και δίνοντας υποσχέσεις για το μέλλον. Υποσχέσεις που θα υλοποιούσε μόλις την επόμενη αγωνιστική χρονιά, το 1965-1966, όταν θα σκοράρει 25 γκολ σε 23 αγώνες, επίδοση που θα τον συμπεριλάβει στους κορυφαίους σκόρερ του πρωταθλήματος και θα του εξασφαλίσει θέση στη βασική ενδεκάδα, με τον Άγιαξ να στέφεται ταυτόχρονα πρωταθλητής Ολλανδίας! Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο αθλητικός Τύπος αρχίζει να ασχολείται εκτεταμένα με τον δαιμόνιο πιτσιρικά, την ίδια στιγμή που ακούγονται φήμες μέχρι και για συμμετοχή του στην εθνική ομάδα των Οράνιε. Η καλύτερη σεζόν του στον Άγιαξ θα ήταν βέβαια η επόμενη, το 1966-1967, όταν θα σκοράρει 33 γκολ και θα γίνει ο πρώτος σκόρερ της Eredivisie, οδηγώντας την ομάδα του στο νταμπλ (πρωτάθλημα και κύπελλο Ολλανδίας)! Ήταν πλέον ο φυσικός ηγέτης του Άγιαξ.Το ίδιο μοτίβο θα συνεχιστεί και για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, τη σεζόν 1967-1968, με τον ίδιο να βραβεύεται ως ο καλύτερος παίκτης της χώρας για δεύτερη απανωτή φορά, θρίαμβο που θα επαναλάβει και το 1969, όταν κάτω από τον επιτελικό του ρόλο ο Άγιαξ θα ξανακάνει το νταμπλ! Η σεζόν του 1970 θα του φέρει όμως έναν σοβαρό τραυματισμό, που θα τον κρατήσει εκτός γηπέδων για αρκετό καιρό. Η συνολική συγκομιδή του στα πρώτα 9 χρόνια με τον Άγιαξ θα ήταν ωστόσο εντυπωσιακότατη: 6 πρωταθλήματα, 4 κύπελλα Ολλανδίας και 3 Κύπελλα Πρωταθλητριών (το σημερινό Champions League)! Στα χρόνια του στον Άγιαξ θα πάρει και δύο φορές τη Χρυσή Μπάλα ως ο καλύτερος ποδοσφαιριστής της Ευρώπης, το 1971 και το 1973. Το καλοκαίρι ωστόσο του 1973, αφού πήρε τα πάντα που μπορούσε να πάρει με τον Άγιαξ (ακόμη και το Διηπειρωτικό του '72), ο 26χρονος Κρόιφ αποφάσισε πως ήταν ώρα για μια δραστική αλλαγή στην καριέρα του και αποδέχτηκε τελικά την πρόταση της Μπαρτσελόνα, τις φορτικές πιέσεις της οποίας δεχόταν ήδη εδώ και 3 χρόνια...

​Τα χρόνια της Μπαρτσελόνα
Ο Κρόιφ ήταν ήδη αστέρι πρώτου μεγέθους όταν μετακινήθηκε στην Μπαρτσελόνα, όπου παρά την πίεση που είχε στις πλάτες του τα κατάφερε μια χαρά. Κέρδισε μάλιστα τους οπαδούς της ομάδας της Βαρκελώνης πριν καν ξεκινήσει το πρωτάθλημα, ισχυριζόμενος ότι επέλεξε την Μπάρτσα από τη Ρεάλ Μαδρίτης καθώς δεν θα έπαιζε ποτέ μπάλα για μια ομάδα που ήταν συνδεδεμένη με τον δικτάτορα Φράνκο! Ταυτοχρόνως, δίνει στον γιο του ένα σαφώς καταλανικό όνομα (Jordi), γεγονός που αύξησε κι άλλο την εμπιστοσύνη των οπαδών στο πρόσωπό του. Εκεί που θα τους κέρδιζε όμως καθοριστικά ήταν μέσα στο γήπεδο, όταν θα έκανε αυτομάτως αισθητή την παρουσία του στην ομάδα βοηθώντας την Μπαρτσελόνα να κατακτήσει το πρωτάθλημα της Primera Division του 1973-1974 για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, συντρίβοντας μάλιστα τον αιώνιο αντίπαλο Ρεάλ Μαδρίτης με 5-0 μέσα στο γήπεδό της! Ονομάζεται και πάλι (τρίτη φορά) ευρωπαίος Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς... Παρά τις οργανωτικές του δεξιότητες και την ασύλληπτη μπάλα που έπαιζε, η συγκομιδή του σε τρόπαια στις 5 αγωνιστικές σεζόν που πέρασε στην Μπαρτσελόνα θα είναι ωστόσο φτωχή, κατακτώντας μόνο το κύπελλο Ισπανίας το 1978: «ψίχουλα» δηλαδή συγκριτικά με τα χρόνια του Άγιαξ. Στην περίοδό του στην Μπαρτσελόνα σημείωσε βέβαια μια σειρά από μνημειώδη γκολ, όπως το περίφημο «Phantom Goal» που έβαλε σε ματς κατά της Ατλέτικο Μαδρίτης και θα γινόταν ένα από τα κορυφαία ποδοσφαιρικά στιγμιότυπα όλων των εποχών. Και βέβαια ήταν και η πορεία του με τα εθνικά χρώματα της Ολλανδίας στη δεκαετία του '70: εκεί θα έδειχνε το ποδοσφαιρικό φαινόμενο την πλήρη γκάμα της τεχνικής του, με το περίφημο «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο» να τον έχει ακρογωνιαίο λίθο: και τα 15 γκολ της Ολλανδίας στο Μουντιάλ του '74 άρχισαν ή τελείωσαν με τον αρχηγό της ομάδας και αστέρι του Άγιαξ! Ο επιθετικογενής μέσος όργωνε όλο το γήπεδο παίζοντας από τις πιο συναρπαστικές μπάλες που έχουν δει ποτέ οπαδικά μάτια.

​Αμερικανικές περιπέτειες
Σε ηλικία 32 ετών, με το καμπανάκι του τέλους να χτυπά για τον κορυφαίο άσο, υπέγραψε παχυλότατο συμβόλαιο για να συνεχίσει την καριέρα του στις ΗΠΑ, στην ομάδα Los Angeles Aztecs. Επόμενο ήταν το «φαινόμενο» να στεφθεί Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς στο βορειοαμερικανικό πρωτάθλημα του NASL, με την επόμενη σεζόν να τον βρίσκει ωστόσο σε άλλη ομάδα των ΗΠΑ, αυτή τη φορά στους Washington Diplomats ('79-'80). Στη νέα του ομάδα θα περάσει βέβαια μόλις έναν χρόνο, με το καλοκαίρι του 1980 να τον βρίσκει να ετοιμάζει περιχαρής τις βαλίτσες του για να επιστρέψει στα ποδοσφαιρικά σαλόνια που τον είχαν αναδείξει σε αστέρι διεθνούς βεληνεκούς, στην Ευρώπη δηλαδή... Αφού μια σειρά από μεταγραφές σε ομάδες πρώτης κατηγορίας ναυάγησαν, ο Κρόιφ βρέθηκε στις τάξεις της ισπανικής Λεβάντε, ομάδα που αγωνιζόταν στη δεύτερη κατηγορία, ντεμπουτάροντας στο γήπεδό της τον Μάρτιο του 1981. Στη Λεβάντε θα κάνει ωστόσο μόλις 10 εμφανίσεις, με τον ίδιο να ταλανίζεται από τραυματισμούς αλλά και διενέξεις με τη διοίκηση της ισπανικής ομάδας. Ο Δεκέμβριος του 1981 θα τον βρει στην αγαπημένη του ομάδα, τον Άγιαξ, με τον οποίο υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας για τη συγκεκριμένη αγωνιστική χρονιά. Η μετακίνηση του αστέρα που δεν είχε πει ακόμα την τελευταία του λέξη ωστόσο στην ομάδα του Άμστερνταμ θα σημαδευόταν από επιτυχίες, με τον ίδιο να αποτελεί κινητήριο μοχλό της κατάκτησης του ολλανδικού πρωταθλήματος και το '81-'82 και το '82-'83 (νταμπλ)! Καθώς βέβαια είχε φτάσει στο χρονικό ορόσημο της απόσυρσής του από την ενεργό δράση, ο Άγιαξ επέλεξε τελικά να μην του ανανεώσει το συμβόλαιο το 1983, με τον ίδιο να μετακινείται σχεδόν εκδικητικά στη μεγάλη αντίπαλο του Άγιαξ, τη Φέγιενορντ του Ρότερνταμ! Πριν τον εγκαταλείψει ο Άγιαξ, ο Κρόιφ χάρισε στον κόσμο μια από τις εκπληκτικότερες εκτελέσεις πέναλτι που έχουμε δει ποτέ: ήταν κόντρα στη Helmond Sport το 1982 όταν θυμήθηκε την απίθανη εκτέλεση του Rik Coppens κάπου 25 χρόνια νωρίτερα και είπε να την επαναλάβει... Η τελευταία σεζόν του στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο θα λάμβανε χώρα λοιπόν με τη Φέγιενορντ, ολοκληρώνοντας την καριέρα του με τον ίδιο τρόπο που την είχε παίξει όλα αυτά τα χρόνια: με απίστευτο στιλ! Τα 11 γκολ του στα 33 ματς θα βοηθούσαν την ομάδα του Ρότερνταμ να κατακτήσει το νταμπλ και θα κοσμούσαν με άλλα δύο έπαθλα την πλούσια τροπαιοθήκη του Κρόιφ.

​Απόσυρση και προπονητική καριέρα
Όταν αποσύρθηκε το 1984, ο Κρόιφ πέρασε τα επόμενα δύο χρόνια απολαμβάνοντας την ήσυχη καθημερινότητα, πριν αποφασίσει τελικά να σπουδάσει προπονητική. Και όπως ήδη ξέρουμε, η πρώτη ομάδα που θα του έδινε τη δυνατότητα να κάνει πράξη αυτά που έμαθε στη σχολή δεν θα ήταν άλλη από τη μεγάλη του αγάπη, τον Άγιαξ! Στα δύο χρόνια που πέρασε στον πάγκο της ομάδας του Άμστερνταμ θα κέρδιζε τα πρώτα του τρόπαια, όπως το κύπελλο Ολλανδίας του '86 και του '87, αλλά και το κύπελλο Κυπελλούχων της UEFA το '87. Η μη κατάκτηση του πρωταθλήματος ωστόσο θα τον ανάγκαζε να μετακινηθεί στην Μπαρτσελόνα, με την περίοδο των 8 ετών που πέρασε εκεί να λογίζεται πλέον ως ο κολοφώνας της προπονητικής του καριέρας: κύπελλο Κυπελλούχων το 1989, κύπελλο Ισπανίας το 1990, πρωτάθλημα Ισπανίας το 1991, σχεδόν τα πάντα το 1992(!), αλλά και δύο ακόμη πρωταθλήματα το 1993 και 1994 θα έκαναν τον Κρόιφ μεγάλο αγαπημένο της Μπάρτσα (από το 2010 είναι τιμητικά πρόεδρος της ομάδας) αλλά και ανάμεσα στους πλέον αξιοσέβαστους προπονητές της Ευρώπης. Τελευταία προπονητική περιπέτεια, αφού επέστρεψε δύο φορές στον Άγιαξ ως τεχνικός σύμβουλος, ήταν στη μεξικανική Ντεπορτίβο Γκουανταλαχάρα, στην οποία υπέγραψε το 2012, λίγους μήνες ωστόσο αργότερα βρέθηκε απολυμένος..
.Στις 24 Μαρτίου του 2016 ο Γιόχαν Κρόιφ έφυγε ήσυχα από τη ζωή στην Βαρκελώνη, έχοντας στο πλευρό του την οικογένεια του μετά από σκληρή μάχη που έδωσε με τον καρκίνο.