Ο Τζαλαλουντίν Ρουμί
Ο Τζελαλαντίν Ρουμί ήταν Πέρσης ποιητής και δάσκαλος του δικαίου και της θεολογίας με μεγάλο αντίκτυπο στον ιδεολογικό-θρησκευτικό χώρο του Ισλάμ. Οι σύγχρονοί του τον αποκαλούσαν «Μεβλανά», που σημαίνει «ο δάσκαλός μας», ενώ η διδασκαλία του καλούσε ανθρώπους από οποιαδήποτε πίστη, θεωρώντας πως ο Θεός Μουσουλμάνων, Χριστιανών και Εβραίων είναι ένας.
Ήταν ο ιδρυτής του τάγματος των Μελβεβήδων δερβίσηδων, ενώ το έργο του, στο οποίο υπάρχουν πολλά νεοπλατωνικά και γνωστικά στοιχεία, επηρέασε ιδιαίτερα την περσική και τουρκική λογοτεχνία, όντας άλλωστε μεγαλειώδες αφού ξεπερνά κρατικά και εθνικά σύνορα. Τα ποιήματά του συγκεκριμένα έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες του κόσμου.
Ζητούμενο πάντα στην ποίηση του Τζελαλαντίν Ρουμί είναι ο έρωτας. Ο μεγάλος ποιητής και δάσκαλος αγάπησε τον Έρωτα περισσότερο από τον εαυτό του, και έγινε ποιητής όχι για τ’ ανθρώπινα αξιώματα, αλλά για την δόξα του Ποιητή του κόσμου. Μες στους γεμάτους λυρισμό και πάθος στίχους του, αποτυπώνεται η ίδια του η ψυχή. Για τον ίδιο, η ποίηση, ήταν απλώς η αντανάκλαση της εσωτερικής του πραγματικότητας, με λίγα λόγια η αντανάκλαση της αγάπης.
Ο Ρουμί βρίσκει τον «Αγαπημένο», όπως οι Σούφι αποκαλούσαν το Θεό, στο πρόσωπο ενός ρακένδυτου δερβίση, του Σάμς-ι-Ταμπρίζ. Ο Σάμς γίνεται ο καθρέφτης που επάνω του ο Ρουμί βλέπει την εικόνα του Θεού, ενώ μια στενή γόνιμη φιλία τους δένει δια παντός. Με την εξαφάνιση του Σάμς, ο Τζελαλαντίν πέφτει σε βαθιά μελαγχολία. Σε κατάσταση έκστασης, στροβιλίζεται σ’ ένα μονότονο χορό γύρω από τον εαυτό του. Γύρω όμως κι από τον ήλιο της Ταυρίδας, όπως ακριβώς κινείται η γη, γύρω από τον άξονά της και γύρω από τον ήλιο, επαναλαμβάνοντας τις κινήσεις των πλανητών, ψιθυρίζοντας στίχους που μόλις είχε φτιάξει, με τα χέρια υψωμένα αναζητώντας τον <<Αγαπημένο|>>-
Τίποτε στον κόσμο δεν μπορούμε ν' αγαπούμε και να χρησιμοποιούμε σωστά, εάν προηγουμένως δεν αγαπούμε την ποίηση. Είμαστε μοιχοί, πεζοί, υλιστές, υποκριτές και απατημένοι σ' οτιδήποτε κι αν κάνουμε, εάν δεν είμαστε προηγουμένως πεπληρωμένοι από την ποίηση. Διότι η ποίηση είναι που νομιμοποιεί την ύπαρξή μας και αγιάζει τις πράξεις μας και όχι οι σπουδαίες γνώσεις μας, η καλλιέργειά μας κι οι καλές προθέσεις μας. Χωρίς αυτήν, τι είμαστε μεις; Άχαρα και μηχανικά όντα...-Η ποίηση σημαίνει την αλήθεια του ανθρώπου. Η αλήθεια αποτελεί την πεμπτουσία της. Ποίηση που δεν περιέχει την αλήθεια, είναι δημιουργημένη από την κοσμικότητα, από το θάνατο, γι' αυτό και είναι καταδικασμένη στο θάνατο, παρά τον ενδεχόμενο προσωρινό δοξασμό της απ' τον κόσμο. Η ποίηση είναι η τελική διάσταση της αλήθειας.-Σε μια εποχή σαν τη σημερινή, όπου οι πάντες γράφουν ποιήματα, αλλά η αληθινή ποίηση κι ο ποιητής απουσιάζουν κραυγαλέα, ο Τζαλαλουντίν Ρουμί αποτελεί ό,τι το πιο αυθεντικό και πιο εκλεκτό χρειάζεται ένας πραγματικός εραστής του αληθινού πνεύματος
.Τα λόγια μου ήταν κούφια,όλο πρέπει και μη.Για χρόνια χτυπούσα την πόρτακι είδα όταν άνοιξεπώς χτυπούσα από μέσα.
***
Είμαι ο απέραντος ωκεανόςκι όχι μόνο μια σταγόνα.Είμαι ο καθέναςκι όχι μόνο αυτός που βλέπετε.
Κάθε λεπτό, η κάθε σταγόνα του ωκεανού
επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια«Δεν είμαι τίποτ’ άλλο παρά μία σταγόνα».
***
Μια μέρα οι ψυχές μας θα γίνουν ένα.και η ένωσή μας θα είναι παντοτινή.Ξέρω πως ό,τι σου δίνωεπιστρέφει σε μένα.Σου δίνω λοιπόν τη ζωή μουΕλπίζοντας ότι ε σ ύθα επιστρέψης σε μένα.
***
Είμαι νεκρός σ’ αυτόν τον κόσμο.Είμαι έτσι πολύ καιρό.Κάθε μέρα το σώμα μου λειώνεικαι γρήγορα θα επιστρέψη στη γη.Δεν είναι δύσκολο ν’ αρνηθήςΟύτε αυτή τη ζωή, ούτε αυτόν τον κόσμο.Να εγκαταλείψης όμως την αγάπη σουδεν είναι μόνο δύσκολο, είναι αδύνατον.
***
Έκλαιγα και μ’ έκαιγε το κλάμα μουΣώπαινα και μ’ έκαιγε η σιωπή μουΚάποτε σταμάτησα τις υπερβολέςΣτάθηκα στη μέσηαλλά κι εκεί κάηκα.
***
Η νύχτα πέφτεικι οι άνθρωποι πάνε να κοιμηθούνσαν τα ψάρια που επιστρέφουν στο νερό. Όταν ξυπνήσουνάλλοι ασχολούνται με τις δουλειές τουςάλλοι ασχολούνται με τον εαυτό τους.
***
Για τους ερωτευμένουςδεν υπάρχουν Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί κι Εβραίοι.Για τους ερωτευμένουςδεν υπάρχει πίστη κι απιστία.Για τους ερωτευμένουςδεν υπάρχει σώμα, νους, καρδιά και ψυχή. Γιατί ακούς αυτούς που βλέπουν με άλλο τρόπο;Αν δεν είναι ερωτευμένοι είναι τυφλοί.
***
Μη μένης κοντά σε θλιμμένο άνθρωπο.Στάσου κοντά σ’ αυτούς που έχουν χάρηκαι μεγάλη καρδιά.Όταν μπαίνης σ’ έναν όμορφο κήπομην χάνης τον καιρό σου με τ’ αγριόχορτα.Μείνε κοντά στο γιασεμί και στον νάρκισσο.
***
Όλη η ευτυχία του κόσμουδεν θα μου γιάτρευε εύκολα αυτόν τον πόθο.Η μόνη γιατρειά είναι ο Αγαπημένος, Σκέφτηκα: «Πόσα λόγια θα του πω, όταν τονσυναντήσω»Τον είδα και δεν έβγαλα μιλιά.
***
Χτες βράδυ βρισκόταν μέσα στο πλήθοςκαι δεν μπορούσα να τον αγκαλιάσω φανερά.Ακούμπησα λοιπόν το πρόσωπό μου στο δικό τουκι έκανα πως του ψιθυρίζω ένα μυστικό στ’ αυτί.
Ήταν ο ιδρυτής του τάγματος των Μελβεβήδων δερβίσηδων, ενώ το έργο του, στο οποίο υπάρχουν πολλά νεοπλατωνικά και γνωστικά στοιχεία, επηρέασε ιδιαίτερα την περσική και τουρκική λογοτεχνία, όντας άλλωστε μεγαλειώδες αφού ξεπερνά κρατικά και εθνικά σύνορα. Τα ποιήματά του συγκεκριμένα έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες του κόσμου.
Ζητούμενο πάντα στην ποίηση του Τζελαλαντίν Ρουμί είναι ο έρωτας. Ο μεγάλος ποιητής και δάσκαλος αγάπησε τον Έρωτα περισσότερο από τον εαυτό του, και έγινε ποιητής όχι για τ’ ανθρώπινα αξιώματα, αλλά για την δόξα του Ποιητή του κόσμου. Μες στους γεμάτους λυρισμό και πάθος στίχους του, αποτυπώνεται η ίδια του η ψυχή. Για τον ίδιο, η ποίηση, ήταν απλώς η αντανάκλαση της εσωτερικής του πραγματικότητας, με λίγα λόγια η αντανάκλαση της αγάπης.
Ο Ρουμί βρίσκει τον «Αγαπημένο», όπως οι Σούφι αποκαλούσαν το Θεό, στο πρόσωπο ενός ρακένδυτου δερβίση, του Σάμς-ι-Ταμπρίζ. Ο Σάμς γίνεται ο καθρέφτης που επάνω του ο Ρουμί βλέπει την εικόνα του Θεού, ενώ μια στενή γόνιμη φιλία τους δένει δια παντός. Με την εξαφάνιση του Σάμς, ο Τζελαλαντίν πέφτει σε βαθιά μελαγχολία. Σε κατάσταση έκστασης, στροβιλίζεται σ’ ένα μονότονο χορό γύρω από τον εαυτό του. Γύρω όμως κι από τον ήλιο της Ταυρίδας, όπως ακριβώς κινείται η γη, γύρω από τον άξονά της και γύρω από τον ήλιο, επαναλαμβάνοντας τις κινήσεις των πλανητών, ψιθυρίζοντας στίχους που μόλις είχε φτιάξει, με τα χέρια υψωμένα αναζητώντας τον <<Αγαπημένο|>>-
Τίποτε στον κόσμο δεν μπορούμε ν' αγαπούμε και να χρησιμοποιούμε σωστά, εάν προηγουμένως δεν αγαπούμε την ποίηση. Είμαστε μοιχοί, πεζοί, υλιστές, υποκριτές και απατημένοι σ' οτιδήποτε κι αν κάνουμε, εάν δεν είμαστε προηγουμένως πεπληρωμένοι από την ποίηση. Διότι η ποίηση είναι που νομιμοποιεί την ύπαρξή μας και αγιάζει τις πράξεις μας και όχι οι σπουδαίες γνώσεις μας, η καλλιέργειά μας κι οι καλές προθέσεις μας. Χωρίς αυτήν, τι είμαστε μεις; Άχαρα και μηχανικά όντα...-Η ποίηση σημαίνει την αλήθεια του ανθρώπου. Η αλήθεια αποτελεί την πεμπτουσία της. Ποίηση που δεν περιέχει την αλήθεια, είναι δημιουργημένη από την κοσμικότητα, από το θάνατο, γι' αυτό και είναι καταδικασμένη στο θάνατο, παρά τον ενδεχόμενο προσωρινό δοξασμό της απ' τον κόσμο. Η ποίηση είναι η τελική διάσταση της αλήθειας.-Σε μια εποχή σαν τη σημερινή, όπου οι πάντες γράφουν ποιήματα, αλλά η αληθινή ποίηση κι ο ποιητής απουσιάζουν κραυγαλέα, ο Τζαλαλουντίν Ρουμί αποτελεί ό,τι το πιο αυθεντικό και πιο εκλεκτό χρειάζεται ένας πραγματικός εραστής του αληθινού πνεύματος
.Τα λόγια μου ήταν κούφια,όλο πρέπει και μη.Για χρόνια χτυπούσα την πόρτακι είδα όταν άνοιξεπώς χτυπούσα από μέσα.
***
Είμαι ο απέραντος ωκεανόςκι όχι μόνο μια σταγόνα.Είμαι ο καθέναςκι όχι μόνο αυτός που βλέπετε.
Κάθε λεπτό, η κάθε σταγόνα του ωκεανού
επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια«Δεν είμαι τίποτ’ άλλο παρά μία σταγόνα».
***
Μια μέρα οι ψυχές μας θα γίνουν ένα.και η ένωσή μας θα είναι παντοτινή.Ξέρω πως ό,τι σου δίνωεπιστρέφει σε μένα.Σου δίνω λοιπόν τη ζωή μουΕλπίζοντας ότι ε σ ύθα επιστρέψης σε μένα.
***
Είμαι νεκρός σ’ αυτόν τον κόσμο.Είμαι έτσι πολύ καιρό.Κάθε μέρα το σώμα μου λειώνεικαι γρήγορα θα επιστρέψη στη γη.Δεν είναι δύσκολο ν’ αρνηθήςΟύτε αυτή τη ζωή, ούτε αυτόν τον κόσμο.Να εγκαταλείψης όμως την αγάπη σουδεν είναι μόνο δύσκολο, είναι αδύνατον.
***
Έκλαιγα και μ’ έκαιγε το κλάμα μουΣώπαινα και μ’ έκαιγε η σιωπή μουΚάποτε σταμάτησα τις υπερβολέςΣτάθηκα στη μέσηαλλά κι εκεί κάηκα.
***
Η νύχτα πέφτεικι οι άνθρωποι πάνε να κοιμηθούνσαν τα ψάρια που επιστρέφουν στο νερό. Όταν ξυπνήσουνάλλοι ασχολούνται με τις δουλειές τουςάλλοι ασχολούνται με τον εαυτό τους.
***
Για τους ερωτευμένουςδεν υπάρχουν Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί κι Εβραίοι.Για τους ερωτευμένουςδεν υπάρχει πίστη κι απιστία.Για τους ερωτευμένουςδεν υπάρχει σώμα, νους, καρδιά και ψυχή. Γιατί ακούς αυτούς που βλέπουν με άλλο τρόπο;Αν δεν είναι ερωτευμένοι είναι τυφλοί.
***
Μη μένης κοντά σε θλιμμένο άνθρωπο.Στάσου κοντά σ’ αυτούς που έχουν χάρηκαι μεγάλη καρδιά.Όταν μπαίνης σ’ έναν όμορφο κήπομην χάνης τον καιρό σου με τ’ αγριόχορτα.Μείνε κοντά στο γιασεμί και στον νάρκισσο.
***
Όλη η ευτυχία του κόσμουδεν θα μου γιάτρευε εύκολα αυτόν τον πόθο.Η μόνη γιατρειά είναι ο Αγαπημένος, Σκέφτηκα: «Πόσα λόγια θα του πω, όταν τονσυναντήσω»Τον είδα και δεν έβγαλα μιλιά.
***
Χτες βράδυ βρισκόταν μέσα στο πλήθοςκαι δεν μπορούσα να τον αγκαλιάσω φανερά.Ακούμπησα λοιπόν το πρόσωπό μου στο δικό τουκι έκανα πως του ψιθυρίζω ένα μυστικό στ’ αυτί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου