Η απελευθέρωση του Αγρινίου 14-9-44

Η απελευθέρωση του Αγρίνιου σαν σήμερα πριν 75 χρόνια (14-9-1944) όπως την περιγράφει ο Θ.Μ.Πολίτης στην ιστοσελίδα "Η Νέα Εποχή"

Οι Γερμανοί που ήταν εγκατεστημένοι στο Αγρίνιο, εφαρμόζοντας ένα γενικότερο σχέδιο της διοίκησής τους, άρχισαν από τον Ιούλιο του 1944 να προετοιμάζονται για τη σύμπηξη των στρατευμάτων τους βορειότερα. Μετακίνησαν με ασθενοφόρα οχήματα, ασθενείς και τραυματίες τους (από τις διάφορες μάχες και συγκρούσεις με τους αντάρτες). Το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου 1944, οι προετοιμασίες για την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής του Αγρίνιου και της περιοχής του γίνονταν φανερά. Καθημερινά αναχωρούσαν καμιόνια φορτωμένα με κάθε είδους πολεμικά και άλλα υλικά. Οι συσκέψεις με τους συνεργάτες τους του Τάγματος Ασφαλείας ήταν συχνές, ενώ οι αντάρτες τούς χτυπούσαν στο Μακρυνόρος.
Στις 31 Αυγούστου του 1944 τα γερμανικά Ες-Ες (με υπεύθυνο τον υπολοχαγό Μπάουμαν) και το Τάγμα Ασφαλείας Αγρίνιου (με υπεύθυνο τον ταγματάρχη Γεώργιο Τολιόπουλο) συναποφάσισαν και πραγματοποίησαν την εκτέλεση της ηρωίδας Μαρίας Δημάδη, με φυσικούς αυτουργούς «ταγματαλήτες». Ήταν το τελευταίο ειδεχθές έγκλημά τους στο Αγρίνιο.

Τις επόμενες ημέρες άρχισε η σταδιακή αποχώρησή τους από την πόλη. Στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου ανατίναζαν τα πυρομαχικά που ήταν αποθηκευμένα στους ελαιώνες της περιοχής Αγίου Ιωάννη (του Ρηγανά) και το απόγευμα της 10ης Σεπτεμβρίου 1944 φεύγανε ντροπιασμένοι και βιαστικά οι τελευταίοι Γερμανοί. Το Αγρίνιο, όμως, δεν απελευθερώθηκε εκείνη την ημέρα. Η κατοχή του συνεχιζόταν από το προδοτικό Τάγμα Ασφαλείας.
Εν τω μεταξύ οι ανταρτικές δυνάμεις του ΕΛΑΣ, οι οποίες μετά τις αποτυχημένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Γερμανών (Αύγουστος 1944) είχαν επανέλθει και στις πεδινές θέσεις τους, περιέσφιγγαν από όλα τα σημεία το κατεχόμενο από τους «ταγματαλήτες» Αγρίνιο. Οι ιθύνοντες του Τάγματος, αρχικά, δεν ήθελαν να παραδοθούν παρά τη διαπιστωμένα δεινή θέση τους.
Τελικά -και ύστερα από μεσολάβηση επιτροπής Αγρινιωτών, στην οποία συμμετείχε και ο αγαθός αρχιμανδρίτης παπα Αποστολής Φαφούτης- οι αντιρρήσεις της διοίκησης των «ταγματαλητών» κάμφθηκαν και αποδέχθηκαν: α) την παράδοση των όπλων τους, τα οποία είχαν πάρει από τους Γερμανούς για να σκοτώνουν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, και β) τη διάλυση του προδοτικού Τάγματος. Υπογράφτηκαν δύο σχετικά έγγραφα. Την ίδια βραδιά (13-9-1944) απελευθερώθηκαν οι κρατούμενοι των φυλακών Αγίας Τριάδας και του υπογείου της καπναποθήκης Παναγόπουλου.
Την άλλη ημέρα, 14 Σεπτεμβρίου 1944, στους κεντρικούς δρόμους της πόλης παρέλασαν, συντεταγμένα, τμήματα του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), τα οποία υποδεχόταν με ενθουσιασμό και τα επευφημούσε θερμότατα όλος ο αγρινιώτικος λαός, ανεξαρτήτως ιδεολογικών και πολιτικών τοποθετήσεων.
Το Αγρίνιο, επιτέλους, ήταν ελεύθερο!