Sun Tzu «Η Τέχνη του Πολέμου»

Δεν έχει φτάσει στις μέρες μας αρχαιότερη πραγματεία περί πολέμου, από το έργο του Κινέζου στρατηγού Sun Tzu «Η Τέχνη του Πολέμου».Γράφτηκε στην λεγόμενη «κλασική» Κινεζική περίοδο, μεταξύ του 400π.Χ. και του 320π.Χ.Ο Sun Tzu δεν είναι ένας ακόμα αιμοδιψής στρατηγός της Ιστορίας. Από την πρώτη σελίδα της πραγματείας του, άλλωστε ορίζει τον πόλεμο ως την έσχατη λύση. Και δηλώνει σαφώς ότι θα πρέπει να φροντίζουμε να είναι όσο γίνεται πιο σύντομος για να επιφέρει το ελάχιστο δυνατό κόστος σε ζωές και υλικά αγαθά στους δύο αντιπάλους.Πολλοί είναι εκείνοι που εφάρμοσαν τη θεωρία του Sun Tzu στα παιδία των μαχών της σύγχρονης Ιστορίας. Σήμερα όμως; Πού θα μπορούσε να εφαρμοστεί μια πολεμική θεωρία, που αναπτύχθηκε πριν 2.500 χρόνια;Μπορεί οι πόλεμοι να μειώθηκαν και τα όπλα να άλλαξαν, αλλά η πολεμική διάθεση της ανθρώπινης φύσης παρέμεινε αμετάβλητη στο πέρασμα των αιώνων. Απλώς μεταφέρθηκε από τα πεδία των μαχών στα πεδία των επιχειρήσεων.Για αυτό η Τέχνη του Πολέμου του Sun Tzu θα είναι επίκαιρη, όσο θα διεξάγονται «πόλεμοι», δηλαδή όσο θα υπάρχουν άνθρωποι.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:

Η τέχνη του πολέμου είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Είναι δρόμος που οδηγεί στην επιτυχία ή στην ήττα. Συνεπώς, πρέπει να τον γνωρίζει ο μαχητής σε βάθος.2. Στον πόλεμο πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν οι εξής πέντε παράγοντες:(1) Ψυχική επιρροή. Δηλ. ό,τι εμπνέει τους ανθρώπους να αγαπούν τους ηγέτες τους, τόσο, ώστε να τους ακολουθούν στη ζωή και το θάνατο, χωρίς να φοβούνται να ρισκάρουν.(2) Περιβάλλον. Δηλ. το κρύο και τη ζέστη, το χειμώνα και το καλοκαίρι, τη νύχτα και την ημέρα, στις πολεμικές επιχειρήσεις.(3) Προβλεψιμότητα. Δηλ. το τι θα συναντήσει κάποιος στην πορεία. Αν το έδαφος βαδίζεται εύκολα ή δύσκολα, αν είναι πεδινό ή ορεινό, αν έχει στενά περάσματα και που καιροφυλακτεί ο θάνατος.(4) Διοίκηση. Δηλ. σε τι βαθμό ο στρατηγός διαθέτει τις αρετές της σοφίας, της ειλικρίνειας, της ανθρωπιάς, του θάρρους και της αυστηρότητας.(5) Οργάνωση. Δηλ. τον έλεγχο, την σωστή ιεραρχία των στελεχών, τις προμήθειες του στρατού με τα απαραίτητα και την εξασφάλιση ανεφοδιασμού.3. Δεν υπάρχει στρατηγός που να μην έχει αντιμετωπίσει αυτούς τους πέντε παράγοντες. Όσοι τους σέβονται νικούν. Όσοι τους αγνοούν, ηττώνται.4. Θα μπορέσω να προβλέψω ποια πλευρά θα νικήσει και ποια θα ηττηθεί αν μου πείτε:· ποιος από τους ηγέτες διαθέτει την καλύτερη ψυχική επιρροή στο στρατό του· τίνος ο στρατός είναι πιο εξοικειωμένος με το περιβάλλον· τίνος στρατηγού οι εντολές και οι οδηγίες εκτελούνται αμεσότερα κι αποτελεσματικότερα· ποιος διαθέτει καλύτερα εκπαιδευμένους ηθικά και σωματικά αξιωματικούς κι άντρεςΚαι· ποιος χειρίζεται την επιβράβευση και την τιμωρία με τον πιο δημιουργικό και φωτισμένο τρόπο.5. Αν την ηγεσία αναλάβει στρατηγός που ασπάζεται τη στρατηγική μου, είναι βέβαιο ότι θα νικήσει. Κρατήστε τον! Αν την αναλάβει ένας που αρνείται να την ακολουθήσει, είναι βέβαιο ότι θα ηττηθεί. Αποπέμψτε τον!6. Αφού υιοθετήσει τη στρατηγική μου, ο στρατηγός οφείλει, επιπλέον, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που θα συμβάλλουν στην αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που αυτή προσφέρει. Λέγοντας «προϋποθέσεις» εννοώ ότι θα πρέπει να ενεργήσει σύμφωνα με το τι είναι επωφελές κι έτσι να ελέγξει την ισορροπία της όλης επιχείρησης:· Κάθε πόλεμος βασίζεται στην παραπλάνηση.

..και μια ιστορία: 

Ο Χο Λου κάλεσε τον Σουν Τσου και του είπε: «Διάβασα πολύ προσεκτικά τα δεκατρία κεφάλαια του Βιβλίου σας. Μήπως θα μπορούσατε να μου κάνετε μια μικρή επίδειξη του πώς εφαρμόζεται πρακτικά η θεωρία σας - ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των στρατευμάτων;»

«Θα μπορούσα», απάντησε ο Σουν Τσου

.«Και μήπως θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε στην επίδειξη γυναίκες;» συνέχισε ο Βασιλιάς.

«Βεβαίως», είπε χωρίς δισταγμό ο Σουν Τσου

.Έτσι, δόθηκε διαταγή να φέρουν από το παλάτι 180 όμορφες γυναίκες. Ο Σουν Τσου τις...χώρισε σε δυο λόχους και έθεσε επικεφαλής τις δυο πιο αγαπημένες παλλακίδες του Βασιλιά. Ύστερα έδειξε στα κορίτσια πώς να κρατούν το δόρυ και ρώτησε: «Ξέρετε τη διαφο¬ρά ανάμεσα στο «Μπροστά» και το «Πίσω», το «Αριστερά» και το «Δεξιά»;«Την ξέρουμε», απάντησαν εκείνα.«Ωραία», είπε ο Σουν Τσου. «Τώρα, όταν σας δώσω τη διαταγή «Μέτωπο εμπρός», θα κοιτάξετε κατευθείαν μπροστά. Όταν σας πω «Μεταβολή», θα κάνετε μισή στροφή, ώστε να κοιτάξετε όλες προς τα πίσω. Όταν σας πω «Επ' αριστερά», θα γυρίσετε προς τη μεριά του αριστερού σας χεριού. Κι όταν σας πω «Επί δεξιά», θα γυρίσετε προς τη μεριά του δεξιού σας χεριού».Οι γυναίκες είπαν «Καταλάβαμε» και τότε ο Σουν Τσου, αφού τους εξήγησε ποιο χτύπημα του τυμπάνου αντιστοιχούσε οε κάθε παράγγελμα, τους μοίρασε τα δόρατα και έδωσε το σύνθημα: «Επί δεξιά». Τα κορίτσια, όμως, αντί να υπακούσουν, ξέσπασαν σε γέλια.Τότε ο Σουν Τσου είπε ήρεμα: «Εάν τα παραγγέλματα δεν είναι σαφή και οι διαταγές δεν είναι απόλυτα κατανοητές, το λάθος είναι του στρατηγού». Ύστερα επανέ¬λαβε τρεις φορές τα παραγγέλματα, τα εξήγησε πέντε, και έδωσε το παράγγελμα: «Επ' αριστερά». Τα κορίτσια ξέσπασαν, γι' άλλη μια φορά, σε γέλια.Τότε ο Σουν Τσου, πάντα το ίδιο ήρεμος, είπε: «Όταν τα παραγγέλματα δεν είναι σαφή και οι διαταγές δεν είναι απόλυτα κατανοητές, το λάθος είναι του στρατηγού. Όταν, όμως, οι διαταγές είναι σαφείς και κατανοητές, αλλά οι στρατιώτες δεν υπακούουν, τότε το λάθος είναι των αξιωματικών τους». Και λέγοντας αυτά, διέταξε να αποκεφαλιστούν οι δυο επικεφαλής των λόχων!Ο βασιλιάς που παρακολουθούσε τη σκηνή από ψηλά, μόλις αντιλήφθηκε ότι οι δυο ευνοούμενές του θα έμεναν χωρίς κεφάλι, έσπευσε να μηνύσει στον Σουν Τσου: «Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος από την επίδει- ξή σας. Αλλά εάν στερηθώ τις δυο αυτές παλλακίδες, το φαγητό και το ποτό μου θα χάσουν τη γεύση τους. Επιθυμία μου, λοιπόν, είναι να μην αποκεφαλιστούν».Οπότε, ο Σουν Τσου απάντησε: «Ο υπηρέτης σας έχει κάνει ήδη δεκτό το διορισμό του ως Λιοικητή και όταν ένας διοικητής ηγείται του στρατού, δεν υποχρεούται να υπακούει σε όλες τις διαταγές του ηγεμόνα του». Αμέσως μετά, έδωσε διαταγή να αποκεφαλιστούν οι δυο γυναίκες προς παραδειγματισμό και όρισε ως επικεφαλής δύο άλλες.Ύστερα, επανέλαβε τα παραγγέλματα με τη βοήθεια του τυμπάνου και οι γυναίκες ανταποκρίθηκαν, χωρίς να κάνουν το παραμικρό λάθος. Και, βέβαια, χωρίς να τολμήσει καμιά τους να γελάσει!Τότε ο Σουν Τσου διαμήνυσε με αγγελιοφόρο στον βασιλιά: «Ο στρατός σας, κύριε, είναι πανέτοιμος. Μπορείτε να κατέβετε και να τον επιθεωρήσετε. Είναι πρόθυμος να κάνει ό,τι του ζητήσετε - ακόμα και να πέσει στη φωτιά».Ωστόσο, η όρεξη του Βασιλιά για πειράματα είχε κοπεί. «Πες στο Στρατηγό», είπε στον αγγελιαφόρο, «ότι μπορεί να επιστρέφει στο στρατόπεδο του και να αναπαυθεί. Ο βασιλέας του Βου δεν έχει καμιά διάθεση για επιθεώρηση».Όταν ο Σουν Τσου έλαβε το μήνυμα, σχολίασε ατάραχα: «Ο βασιλιάς αγαπάει τα λόγια, όχι όμως και τα έργα...» "" Για τον Σουν Τσου, η πρώτη επίθεση που εξαπολύει ένας ιδιοφυής στρατηγός, είναι εναντίον του πνεύματος του εχθρού. Αυτό φροντίζει να χειραγωγήσει, πριν κάνει το επόμενο βήμα. Εξίσου σημαντικά για τον Κινέζο θεω¬ρητικό του πολέμου είναι η ταχύτητα, η ετοιμότητα, η προσαρμοστικότητα, η αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που προσφέρει ο καιρός και το έδαφος, και -φυσικά- οι μυστικές επιχειρήσεις. "
" «Εν καιρώ πολέμου, απαιτείται προσαρμοστικότητα και ευελιξία!» γράφει ο Σουν Τσου, το 500 π.Χ.«Σε περιόδους αναταραχής, το πρόβλημα δεν είναι η αναταραχή, αλλά η δική μας έλλειψη προσαρμοστικότητας και ευελιξίας», γράφει ο Πίτερ Ντράκερ, δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα...«Με την κατάλληλη διάταξη, όλες οι φάλαγγες μπο¬ρούν να αποδώσουν τα μέγιστα, ανεξάρτητα από τις όποιες εγγενείς αδυναμίες τους», ισχυρίζεται ο Κινέζος στρατηγός.«Επιτυχημένη επιχείρηση είναι αυτή που καταφέρνει να εξασφαλίσει σε κάθε εργαζόμενο τη θέση εκείνη που θα αναδείξει τα δυνατά του σημεία, καθιστώντας αδιά¬φορα τα αδύνατα», διαβεβαιώνει ο Αμερικανός γκουρού του σύγχρονου μάνατζμεντ. "