" ΤΖΕΝΗ ΒΑΝΟΥ, Η ΦΩΝΗ στον ελληνικό κινηματογράφο"
--------------------------------------------------------------------------------
(το άρθρο που ακολουθεί είναι του Κώστα Γ.Καρδερίνη)
Φαντάζεστε, λέει, να άκουγε τον πατέρα της κι όχι τον μέντορά της, Μίμη Πλέσσα. Να είχε σπουδάσει μαθηματικός, να είχε κρατήσει το πραγματικό της όνομα, Ευγενία Βραχνού, να μην έδινε εξετάσεις στο ΕΙΡ, να μην τραγουδούσε το «Τώρα» και, επομένως, να μην υπήρχε περίπτωση να κερδίσει το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Ελαφράς Μουσικής Θεσσαλονίκης. Βέβαια, με τέτοιο πατρώνυμο θα ήταν δύσκολο να κάνει καριέρα ή έστω να παίζει σε μπουάτ, σαν τον (παρολίγο διπλό συνάδελφο) Βαγγέλη Γερμανό. Μην παρεξηγείτε. Τα Μπαράκια του Βαγγέλη μου άρεσαν τότε και τώρα, άλλωστε κι εγώ θα μπορούσα να είμαι συνάδελφός του σε κάποιο σχολείο.
--------------------------------------------------------------------------------
(το άρθρο που ακολουθεί είναι του Κώστα Γ.Καρδερίνη)
Φαντάζεστε, λέει, να άκουγε τον πατέρα της κι όχι τον μέντορά της, Μίμη Πλέσσα. Να είχε σπουδάσει μαθηματικός, να είχε κρατήσει το πραγματικό της όνομα, Ευγενία Βραχνού, να μην έδινε εξετάσεις στο ΕΙΡ, να μην τραγουδούσε το «Τώρα» και, επομένως, να μην υπήρχε περίπτωση να κερδίσει το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Ελαφράς Μουσικής Θεσσαλονίκης. Βέβαια, με τέτοιο πατρώνυμο θα ήταν δύσκολο να κάνει καριέρα ή έστω να παίζει σε μπουάτ, σαν τον (παρολίγο διπλό συνάδελφο) Βαγγέλη Γερμανό. Μην παρεξηγείτε. Τα Μπαράκια του Βαγγέλη μου άρεσαν τότε και τώρα, άλλωστε κι εγώ θα μπορούσα να είμαι συνάδελφός του σε κάποιο σχολείο.
Σκεφτείτε όμως μια νέα φωνή πριν ακόμα βγει στο μεγάλο κοινό (το 1964, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) να έχει ήδη τραγουδήσει Πλέσσα, Χατζιδάκι, Αττίκ και αρκετούς ακόμα, ανερχόμενους και φτασμένους, συνθέτες. Να έχει δώσει τα φώτα της, τη φωνή της, την παρουσία της, σε ταινίες, ηθοποιούς (που κουνάνε απλά τα χείλη τους) και κομμάτια τίτλων.
Π.χ. Ακούστε Το γκρίζο γατί (Σακελλάριος, Χατζιδάκις) και αναρωτηθείτε ποια γατούλα μιμείται ποια, στο Ξύλο Βγήκε από τον Παράδεισο (1959). Ακούστε τη Λάσκαρη να τραγουδά θλιμμένα,Μια-μια Τις Νύχτες μου Μετρώ (Πλέσσας, Κινδύνης), στο δαλιανίδειο Ένα Κορίτσι για Δύο (1963) και αναρωτηθείτε γιατί άλλαξε καλλιτεχνικό επίθετο και ποια ήταν η χρεία να ξεχωρίσει από την ξαδέρφη της, ηθοποιό και αοιδό, Ζωίτσα Κουρούκλη.
Ακούστε "Το Ποτάμι" (Κλάββας, Μαστοράκης) και δείτε σε επόμενη σκηνή της ταινίας Ο Τελευταίος Πειρασμός (1964), την καλλιτέχνιδα που της «πήρε» τη φωνή (σε κείνη τη 2η σκηνή «παίρνει» από τη Νινή Ζαχά, αν δεν απατώμαι). Ή, ακόμη καλύτερα για την Βάνου, ακούστε τα δυο τραγούδια," Σ’ Αγαπώ / Παιδί μου" (Μαμαγκάκης, Φώσκολος), από το στόμα της τηλεοπτικής Νόνικας Γαληνέα, ντίβα τραγουδίστρια-μητέρα του πρωτοεμφανιζόμενου Νίκου Γαλανού, ο οποίος στο τέλος του 2ου τραγουδιού σπάει με λύσσα την τηλεόραση. Φυσικά στη μεγαλειώδη Λεωφόρο του Μίσους (1968). Το "Σ’ Αγαπώ" (δις), επέπλευσε και την ατάλαντη, εν Ακροπόλει, Εμμανουέλα (Τάνια Καψάλη) στη σπαρταριστή Λούφα και Παραλλαγή (1984) του Νίκου Περάκη.
Το ντουέτο Βάνου-Βογιατζής σίγουρα ενέπνευσε τους πρωταγωνιστές της ταινίας Κόσμος και Κοσμάκης (1964) να τραγουδήσουν "Γράφω στον Ουρανό" και "Πέταξ’ ένα Πουλί" (Κλάββας, Αλεξόπουλος). Εκεί που δεν έχω λόγια είναι για την ερμηνεία του πρωτοεμφανιζόμενου Κώστα Χατζή στο τζαζιάρικο Αν Σ’ Αρνηθώ Αγάπη Μου (Πλέσσας, Χαλκιαδάκη) στην τσιφόρεια κωμωδία Φτωχαδάκια και Λεφτάδες… (1961) Σέβουμαι, που είπε κι ο Πάνος Καραβουσάνος (Τρίτη και 13).
Κι ας περάσουμε στα τραγούδια τίτλων. 1960, "Της Μιας Δραχμής τα Γιασεμιά", Αττίκ αλά Καπνίση, κιθάρα ο Φάμπας. 1961, Τα Νειάτα Θέλουν Έρωτα (Πλέσσας, Ασημακόπουλος). Παραμέσα τραγουδά και το "Τρελό Δελφίνι", των ιδίων. 1965, Πρέπει να Ζήσεις, Αγάπη μου. Το τραγούδι τίτλων αρχής λέγεται "Μες στην Καρδιά μου" (Πλέσσας, Σακελλάριος). Οκ στο, καλύτερο όλων αυτών, Μην Ερωτεύεσαι το Σάββατο (1962) του Βασίλη Γεωργιάδη, τον τίτλο κατακτά η Ρίτα. Η Τζένη περνάει στα ενδότερα με το νάιτ τζαζ "Κάτι μου Λέει "(Καπνίσης, Πρετεντέρης), όπου ο Παπαμιχαήλ πετάει γιατί χορεύει μ’ έναν άγγελο. Το ίδιο άσμα μοντάρει σε επίδειξη μόδας ο Κώστας Φιλίππου (1962, Η Αθήνα τη Νύχτα). Athens by Night που λένε.
Είναι ήδη της μόδας να πηγαίνουν οι πρωταγωνιστές σε κάποιο νάιτ κλαμπ όπου ακούνε την Τζένη Βάνου να απλώνει το φωνητικό της ταμπεραμέντο. Στο κωμικό "Λάθος στον Έρωτα" (1961) του Χρήστου Κυριακόπουλου βλέπουμε πώς οπτικοποιείται ¨Η Αγάπη μας" (Πλέσσας, Πρετεντέρης). Το σουξέ είναι τόσο ώστε ο ίδιος σκηνοθέτης χρησιμοποιεί το ίδιο ακριβώς βιντεοκλίπ και στη φάρσα ολκής "Ο Μπαμπάς μου ο Τέντι Μπόις" (1966), μοντάροντας ενδιάμεσα την τετράδα των εκεί πρωταγωνιστών.
Άλλες τέτοιες αξέχαστες εμφανίσεις είναι το τρίο με τις Αδελφές Μπρόγιερ (Σου ‘στησα Καρτέρι, του Λαβράνου) στην κωμωδία του Δημόπουλου, Ο Θόδωρος και το Δίκαννο (1962), όπου ανταγωνίζονται τους Forminx. Στο Ρομάντσο μιας Καμαριέρας (1965) όπου η κουλ τζαζ Βάνου τραγωδεί "Δυο Τρεις Ζωές" (Καπνίσης, Τραϊφόρος). Στον δραματικό Νικητή (1965) της Μαρία Πλυτά, η οποία δίνει στίχους της στον Πλέσσα ("Αγάπη μου που Είσαι").
Η πλέον όμως αξέχαστη είναι το βραβευμένο άσμα της Θεσσαλονίκης," Τώρα τι θα Γίνω;" (Πλέσσας, Πρετεντέρης), στην πρώτη στερεοφωνική ταινία του ελληνικού κινηματογράφου, Κορίτσια για Φίλημα (1965) του Γιάννη Δαλιανίδη. Ο Χατζηχρήστος την έχει ήδη αποθεώσει: μια φωνή στ’ αστέρια, μια φωνή στα σύννεφα, μια φωνή για όλους… λέει παρουσιάζοντας την Βάνου να άδει "Συντροφιά μου" (Μαλλίδης, Σοφός) ανάμεσα στα λιόδεντρα, στη συρραφή Ο Θύμιος στη Χώρα του Γέλιου (ή του Στριπτίζ, 1963).
Υπάρχουν κι άλλες κι άλλες τέτοιες στιγμές; "Της Αυλής σου το Φεγγάρι" (Πλέσσας, Πρετεντέρης), ντουέτο με τον Γιάννη Μάνο, ακούγεται στην φάρσα του 1959, Όσο Υπάρχουν Γυναίκες; "Η Νύχτα Απόψε με Τυλίγει" (Καπνίσης, Ιωαννίδης) πάει πακέτο με την Αγνή και Ατιμασμένη ή με το Εσκότωσα για το Παιδί μου (1962); Η Ζήλεια (1963) ρωτάει ιταλιστί "Perche" (Θεοδοσιάδης, Ρέτη Ζαλοκώστα); Κι αν θέλετε να τσεκάρετε τα γαλλικά της, ακούστε και θαυμάξτε το δικό της "Je t’attends" (1963).
Από την εποχή της βιντεοκασέτας ενδιαφέρον έχουν ίσως Οι Σκληρές της Πενιάς και του Ροκ (1986) του Κώστα Καραγιάννη, όπου το ντουέτο Βάνου – Βιολάρη (Δυο Πουλιά;) κοντράρεται με τους Ωρίωνες.
Από τη νεότερη φουρνιά, ανθολογώ τρεις+μία περιπτώσεις. "Ο Αναμάρτητος" (Πλέσσας, Λυμπερόπουλος) αναβιώνει στο Μαύρο Γάλα (1999) του Νικόλα Τριανταφυλλίδη. "Τα Δυο Πουλιά " (Πλέσσας, Μαστοράκης) και το "Σαν" (Κλάββας, Αλεξόπουλος) ξανα-πετάνε στα καπάκεια Uranya (2006). "Η Σκλάβα" (Μουζάκης, Γιαννακόπουλος) στοιχειώνει την τηλεσειρά Μπαμπά μην Τρέχεις (2007) του Θέο Παπαδουλάκης.
Μόλις Χώρισα (2008). Ο Διπλός Γλυκός Καημός (Μουζάκης, Γιαννακόπουλος) με τον Μπαξεβανάκη στη δεύτερη φωνή, γίνεται Remix από τους Mikro (Ξέρω δυο μάτια γαλανά). Η Βάνου έχει την τιμητική της διότι προκαλεί εκ νέου ρίγη συγκινήσεως με το απόλυτα ταιριαστό με την περίσταση, "Κι έκλαιγε μαζί μου ο Θεός" (Χρυσοβέργης, Μπιζάνη). Σαν ένας άνθρωπος απλός / Σαν ένας φίλος μου καλός.
Μόλις Χώρισα (2008). Ο Διπλός Γλυκός Καημός (Μουζάκης, Γιαννακόπουλος) με τον Μπαξεβανάκη στη δεύτερη φωνή, γίνεται Remix από τους Mikro (Ξέρω δυο μάτια γαλανά). Η Βάνου έχει την τιμητική της διότι προκαλεί εκ νέου ρίγη συγκινήσεως με το απόλυτα ταιριαστό με την περίσταση, "Κι έκλαιγε μαζί μου ο Θεός" (Χρυσοβέργης, Μπιζάνη). Σαν ένας άνθρωπος απλός / Σαν ένας φίλος μου καλός.
Ταινίες όπου ακούμε τραγούδια της:
....................................................
....................................................
1959 Το Ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο /Maiden’s Cheek (98λ.) Αλέκος Σακελλάριος
1959 Όσο Υπάρχουν Γυναίκες (85λ.) Γιώργος Παπακώστας
1960 Της Μιας Δραχμής τα Γιασεμιά (82λ.) Ανδρέας Λαμπρινός
1961 Λάθος στον Έρωτα (74λ.) Χρήστος Κυριακόπουλος
1961 Τα Νειάτα Θέλουν Έρωτα /Youth Needs Love (78λ.) Δημήτρης Σκλάβος
1961 Φτωχαδάκια και Λεφτάδες… /Poor Bums (81λ.) Ορέστης Λάσκος
1962 Ο Θόδωρος και το Δίκαννο /Thodoros & the Double-Barrel Shotgun (94λ.) Ντίνος Δημόπουλος
1962 Η Αθήνα τη Νύχτα /Athens by Night (75λ.) Κώστας Φιλίππου
1962 Εσκότωσα για το Παιδί μου (80λ.) Δημήτρης Αθανασιάδης
1962 Μην Ερωτεύεσαι το Σάββατο (106λ.) Βασίλης Γεωργιάδης
1962 Αγνή και Ατιμασμένη /Pure and Disgraced (84λ.) Κώστας Στράντζαλης
1963 Ζήλεια (90λ.) Ορέστης Λάσκος
1963 Ένα Κορίτσι για Δύο /A Girl for Two (90λ.) Γιάννης Δαλιανίδης
1963 Ο Θύμιος στη Χώρα του Γέλιου /… του Στριπτίζ (73λ.) Κώστας Χατζηχρήστος
1964 Κόσμος και Κοσμάκης (104λ.) Ορέστης Λάσκος
1964 Ο Τελευταίος Πειρασμός (90λ.) Σωκράτης Καψάσκης
1965 Ο Νικητής /Έτσι Θέλει ο Θεός /Ο Κατακτητής (90λ.) Μαρία Πλυτά
1965 Παίξε, Μπουζούκι μου Γλυκό (83λ.) Κώστας Στράντζαλης
1965 Κορίτσια για Φίλημα /Girls in Kisses (120λ.) Γιάννης Δαλιανίδης
1965 Το Ρομάντσο μιας Καμαριέρας (75λ.) Δημήτρης Αθανασιάδης
1965 Πρέπει να Ζήσεις, Αγάπη μου (86λ.) Γιώργος Νομικός
1966 Ο Μπαμπάς μου ο Τέντι Μπόις (78λ.) Χρήστος Κυριακόπουλος
1968 Η Λεωφόρος του Μίσους (116λ.) Νίκος Φώσκολος
1971 Υπερήφανοι Αετοί (95λ.) Φίλιππος Φυλακτός
1984 Λούφα και Παραλλαγή /Loafing and Camouflage (99λ.) Νίκος Περάκης
1985 Ένα Τραγούδι θα σου Πω… (57λ. βίντεο)
1986 Πονηρός ο Βλάχος! (98λ.) Παναγιώτης Κωνσταντίνου
1986 Οι Σκληρές της Πενιάς και του Ροκ (90λ.) Κώστας Καραγιάννης
1988 Ένα Μωρό για Τρεις /Ένας Χοντρός θα μας Σώσει (78λ.) Παύλος Λιάρος
1999 Μαύρο Γάλα /Black Milk (101λ.) Νικόλας Τριανταφυλλίδης
2006 Uranya (100λ.) Κώστας Καπάκας
2007 Μπαμπά μην Τρέχεις (τηλεσειρά, 45λ.) Θέο Παπαδουλάκης
2008 Μόλις Χώρισα /Just Broke Up (95λ.) Βασίλης Μυριανθόπουλος
2008 Η Ζωή και το Έργο του Μίμη Πλέσσα (ντοκ, 105λ.) Γιώργος Κορδέλλας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου